Sulawesi. Het is geen geheim dat ik verliefd ben geworden op dit land tijdens onze wereldreis. De ongereptheid, de vriendelijke mensen, de prachtige cultuur en natuur maakt deze plek een fantastische bestemming om te gaan backpacken. Ook met je gezin is deze bestemming goed te doen. Wel zijn de reisdagen wat langer en is het soms een uitdaging om vervoer te regelen. Maar als je van avontuur houdt zeg ik: GAAN!
De rijstvelden bij Rantepao
Naar aanleiding van mijn artikel over Rammang Rammang kreeg ik de vraag of ik de hoogtepunten een keer op een rijtje wilde zetten. Laat ik dat nu precies heel leuk vinden. Zo tof om andere gezinnen te inspireren om dit mooie land te gaan ontdekken.
Wij startten onze reis in deze stad in het zuiden van Sulawesi. Vanaf Bali vlogen we in een uurtje naar Makassar. Deze stad is niet heel bijzonder, dus snel door reizen is dan ook mijn advies. Maar het is wel grappig om even rond te lopen. Ze hebben overal van die grote letters à la AMSTERDAM staan waar alle lokale toeristen graag mee op de foto gaan. Oh, en waarschijnlijk moet jij er dan ook bij, want je bent daar een beroemdheid. Veel (blonde) toeristen zien ze daar niet en ze vinden het prachtig om een selfie met je te maken.
Let me take a selfie! Beroemd in Makassar
De kinderen vonden het heel leuk om het Fort Rotterdam te bezoeken. Een oud Nederlands Fort waar je uiteraard weer een foto kan maken bij de grote letters Rotterdam. Ik geloof dat ik nog nooit een stad heb gezien met zoveel letters.
Bij Fort Rotterdam
Ga ook nog even iets eten bij de vele straattentjes die de stad rijk is, supergezelig om s’ avonds te zitten. Ook de riksja’s die daar rondrijden doen het goed bij de kids.
Wij gingen dus snel door. Nou ja, snel … na een dag rondbellen kwam ik er eindelijk achter hoe we bij onze volgende bestemming konden komen en waar we konden slapen. Rammang Rammang ligt in National Park Bantimurung, een van de grootste karstgebieden van de wereld.
Klimmen in het karstgebergte
Het ligt op slechts een uurtje rijden van Makassar en is een populaire dagbestemming van de lokale toeristen. Daar overnachten is niet heel gewoon, dus een slaapplaats vinden was een uitdaging. Uiteindelijk kwam ik via tripadvisor dit nummer tegen.
Na het plegen van zo’n 20 telefoontjes kwam ik eindelijk terecht bij deze Udhin Dancy. Hij had nog wel een plekje voor ons.
Ons huisje aan het rijstveld
En wat voor een plekje … Rammang Rammang was een van de leukste plekken waar we zijn geweest in Sulawesi. Udhin maakt geen reclame voor zijn Lodge omdat hij niet wil dat zomaar iedereen hier komt. Wel werkt hij samen met kleinschalige reisorganisaties, daarom is het handig om van te voren even te bellen. Hij heeft namelijk maar 8 huisjes en het zit zo vol. Wil je meer weten over onze ervaring in Rammang Rammang? Check dan dit artikel dat ik schreef.
Hoogtepunt van deze reis was ons bezoek aan de Tana Toraja regio. De cultuur, de rijstvelden en natuurlijk het bijwonen van een traditionele begrafenis heeft veel indruk gemaakt op ons en de kinderen. Wij sliepen in Rantepao bij het schattige hotelletje Pias Poppies. Hier sliepen de meeste toeristen, want heel veel anders is er niet. Het leuke van Sulawesi is dat de toeristen allemaal heel avontuurlijk zijn en je bij het avondeten mooie verhalen kunt verwachten.
Op de scooter de omgeving verkennen
Vanaf Rantepao hebben wij de omgeving verkend met een lokale gids en een scootertje. Deze gidsen staan bij het hotel en zijn locals. Ze weten alles over de bijzondere Toraja cultuur en laten je de mooiste plekjes zien. Wij gingen op bezoek bij de familie van onze gids. Ze wonen daar met hun ouders, grootouders en kinderen op een terrein. Familie is alles in deze cultuur. Sommige gezeinnen leven nog in de bijzondere Toraja (zadeldak)huizen die het gebied kenmerkt. Maar waar de cultuur echt bekend om staat is hun relatie met de dood.
Voor de typische Toraja huizen
De dood is bijna nog belangrijker dan het leven zelf. Pas als iemand komt te overlijden gaat de familie geld sparen voor de begrafenis. Als je dat daarvoor al doet wens je iemand dood, vertelde onze gids. Hierdoor kan het dan ook gebeuren dat een lichaam 3 jaar (!) opgebaard in de woonkamer ligt. De Toraja behandelen deze doden als lid van het gezin en pas als deze officieel begraven is, is hij echt over. Wij mochten een begrafenis meemaken. En ik kan je vertellen … het is heftig!
Hoe meer buffels er tijdens je begrafenis geslacht worden, hoe belangrijker de overleden persoon is.
Om de overledene te eren worden er dieren geslacht. Iedere gezin neemt een offer mee. Veelal varkens, maar de buffels zijn helemaal de bom. Hoe meer buffels hoe meer de overledenen gewaardeerd werd in zijn leven. Als je een albino buffel krijgt ben je helemaal populair. Die dieren zijn wel 10.000 euro waard. Maar ze worden dus ter plekke geslacht. Het is voor ons heel wreed om te zien, vooral de varkens die vastgebonden zitten en schreeuwen. Onze kinderen mochten van ons niet verder dan de poort, maar hoorden het geschreeuw en moesten al huilen. Het kan nogal indruk maken op je kind, dus denk er goed over na of je ze mee wilt nemen.
Alles werd gefilmd. Op de grond zie je nog bloed van de dode dieren … en een varken die wacht op de slacht … hier zie je ook de tribunes die ze speciaal voor de begrafenis bouwen
Toch was het mooi om mee te maken. De sfeer is erg feestelijk, de mensen zijn alleen maar blij dat de dode zo’n mooie uitgebreide begrafenis krijgt. Iedereen lacht, danst en is uitgedost in traditionele kleding.
Kinderen in traditionele kleding
In de speciaal voor de begrafenis gebouwde tribunes zitten familieleden, dorpsgenoten, vrienden en toeristen door elkaar. En waar ik me normaal teveel voel en ongemakkelijk als toerist, voelde ik ons hier erg welkom.
Traditionele dansen tijdens de begrafenis
Aan het einde van de begrafenis krijgt iedereen een zak vlees mee. Het hele dorp eet mee van het vlees wat er die dag geofferd is. Ja, bijzonder was het wel, maar zeker de moeite waard om daar een paar dagen rond te rijden op je scooter en deze mooie cultuur te leren kennen.
De doden worden in de rotsen begraven, hoe hoger hoe rijker.
In een traditioneel Toraja huis
Uitzicht op de rijstvelden
En dan nu ons andere hoogtepunt van Sulawesi … de Togian eilanden.
Vanaf Ampana vertrokken wij met de boot richting de Togian eilanden. De boot gaat een of twee keer per week, dus check dat even van te voren. Nadat de boot was volgeladen met voedsel, kippen en mensen voeren we richting ons eilandje: Bomba. Via google had ik een resortje gevonden die ons wel leuk leek. Na een poosje varen over de helderblauwe wateren kwamen we aan bij Poki Poki. Echt een paradijsje op aarde. 8 houten huisje op het strand en verder …. niets.
Ons huisje
Geen wifi, geen bereik, alleen maar wij, het strand, een paar backpackers en de hangmatten. Kun je het je voorstellen? Wat wij daar deden? We maakten een tochtje met een vissersbootje om te snorkelen, we aten verse vis op een onbewoond eilandje, we doken en zagen de prachtigste koralen, haaien en roggen en we genoten van de spectaculaire zonsondergangen.
Paradijs
Het was echt genieten daar. Wat ook erg genieten was, was de prijs. We betaalden met z’n vijven 50 euro per dag … en dit was inclusief 3 maaltijden per dag. Echt een paradijsje dus.
In het noorden van Sulawesi ligt het vulkanische gebied van Tomohon. Het stadje vonden wij heel leuk. Niet omdat het nu zo bijzonder was, maar vooral om de lokale ervaringen die we daar hadden.
De wandeling omhoog naar de krater
Ze verkopen de beste satés ever op straat en de sfeer is er fijn. Wij beklommen een vulkaan met een gids. Je bent verplicht deze mee te nemen. Erg spraakzaam was hij niet, maar eenmaal bij de krater genoten we wel van een fantastisch uitzicht.
Fileine en Lilou bij de krater
In Tomohon rijden taxibusjes en als het donker wordt begint de show. Het ene busje nog meer gepimpt dan het andere. Luide muziek klinkt uit de supersonische boxen die in het aftandse busje zijn geïnstalleerd. Lichtjes en discoballen shinen je tegemoet. Geweldig om een ritje in te maken met je kinderen.
Onderweg
Je eigen eten vangen bij Rammang Rammang
Kokosnoot
Op bezoek bij deze lieve meneer die woont in het karstgebergte
Meisje
Bij de Saluopa watervallen
Ons berggeitje
Bij de krater
Dit waren onze hoogtepunten van Sulawesi. Ik kan het alleen maar aanraden, ook met kinderen. Heb je nog vragen over Sulawesi? Neem dan gerust even contact met me op. Ik vertel er graag over en geef je graag tips.